Wat is stikstof (N)?
Stikstof is een macronutriënten, een van de belangrijkste bouwstoffen van een plant. Het scheikundige teken voor stikstof is N. Stikstof is onder andere een essentieel element in aminozuren en nucleïnezuren, die nodig zijn voor de aanmaak van eiwitten, die nodig zijn voor de aanmaak van nieuwe cellen.
De stikstofkringloop
Hoewel stikstof in grote hoeveelheden in de lucht voorkomt kunnen planten niets met deze vorm van stikstof. Om voor een plant bruikbaar te zijn moet de stikstof eerst omgezet worden. Dit proces heet stikstof-fixatie en gebeurd door verschillende micro-organismen. Ammoniak is zo’n vorm van stikstof die voor planten wél opneembaar is en wordt aangemaakt door deze organismen. En niet alleen micro-organismen kunnen een bruikbare vorm van stikstof aanmaken, ook onze eigen lever kan eiwitten omzetten in een stikstofhoudende, organische verbinding: ureum. In theorie kan je dus je eigen urine gebruiken als meststof! In theorie trouwens, want in onze urine zitten afhankelijk van je voedingspatroon ook stoffen die weer niet zo goed zijn voor je planten.
De stikstof kringloop – kort door de bocht – gaat als volgt: Stikstof zit in de lucht -> deze stikstof wordt omgezet in bruikbare vormen door micro-organisme -> planten nemen deze stikstof op en verwerken die stikstof in hun cellen en vruchten -> deze planten worden door dier en mens gegeten -> dier en mens stoten deze stikstof weer uit via hun adem of zetten dit voedsel om in ander soort (bruikbaar) stikstof.
Soorten stikstofhoudende plantenvoeding
Wist je dat het type stikstofhoudende verbinding ook bepalend is voor hoe de plant dit kan gebruiken? Zo wordt nitraat voor een groot deel passief opgenomen. Wat betekent dat er weinig energie voor nodig is. Het wordt via het xyleem naar het blad getransporteerd en resulteert hier in weelderige groei, met name lengtegroei. Wanneer ammonium daarentegen wordt opgenomen wordt dit direct in de wortel omgezet in aminozuren. Deze aminozuren vormen de bouwstenen van eiwitten die de structuur van het gewas creëren en dus op een andere manier dan nitraat zorgen voor groei. Deze vorm van stikstof opname kost de plant, door de extra verwerkingsstap, meer energie. Stikstofhoudende plantenvoeding zoals de N mono-nutriënt van Canna, bevat: Ammonium 6%, Amidstikstof 11% en Nitraat 10%. Tevens bevat het MgO 2,5% en CaO 6,5%. Door de toevoeging van de twee type stikstof zie je nog sneller verbetering bij je planten.
“Stikstof in onmisbaar voor de groei en ontwikkeling van de plant. Het zorgt voor de ontwikkeling van de groene delen van je plant.”
Waarom is Stikstof belangrijk?
Stikstof in onmisbaar voor de groei en ontwikkeling van de plant. Het zorgt voor de ontwikkeling van de groene delen van je plant. Deze groene delen zorgen op hun beurt weer voor fotosynthese en een goede energievoorziening, maar vergen dus ook een goede toevoer van stikstof.
Indien je plant voldoende stikstof binnenkrijgt vertraagd dit het verouderingsproces van je plant. Hierdoor blijft je plant langer bladeren aanmaken en kan de plant ook later gaan bloeien.
Wil je grotere planten? Dan is het goed om de hoeveelheid stikstof in de gaten te houden. Zoals hierboven beschreven stimuleert stikstof het proces van celdeling en daarmee groei.
Stikstof tekort
Een tekort aan stikstof zorgt voor achterblijvende groei bij je planten en een vroege overgang naar de bloeiperiode. Je ziet een stikstof tekort het eerst doordat de oude bladeren beginnen te verkleuren. Ze worden lichter en gelig, vanuit de punt naar het midden van het blad. Dit gebeurt het eerst bij de oude bladeren omdat stikstof een mobiele voedingsstof is. Dit betekent dat de plant stikstof uit de oude delen wegtrekt om te kunnen gebruiken in de jonge delen. Naast deze verkleuring herken je een stikstofgebrek aan de afname van groei en uitstoeling, Uitstoeling is het vormen van nieuwe scheuten in plaats van het verder groeien van de bestaande bladeren.
Teveel Stikstof
Is er teveel stikstof aanwezig dan blijft de plant langer groen en langer productief. Voor knolgewassen, waarbij je wil dat de energie richting de te oogsten knollen gaat is dit dus niet positief. Dit gaat ten koste van de te oogsten producten. Echter, bij bladgroenten kan dit dus juist erg gunstig zijn. Een andere reden waarom teveel stikstof niet goed is, vertelt deze boswachter op omroep Brabant. De biodiversiteit komt in het gevaar doordat soorten die sneller groeien andere soorten verdringen.
Bij een overschot kan het blad zo weelderig groeien dat het geen tijd krijgt om ook sterk te worden en breekt het blad gemakkelijk af. De plant creëert dan grote cellen met veel eiwit en dunne celwanden. Je herkent dit aan bladeren die slap aanvoelende, opzwellende bladeren die bobbelig worden. Verder kan bij een te hoge beschikbaarheid van stikstof zoutschade ontstaan; de wortels worden aangetast doordat de voedingsstoffen niet wegspoelen en de wortels ze niet kunnen verwerken.
Hoe verander je de hoeveelheid stikstof in de bodem?
Zoals hierboven beschreven zijn er verschillende stikstof verbindingen mogelijk. Kies je een plantenvoeding met stikstof houdt er dan rekening mee dat je een variant kiest met een ‘mix’ van verbindingen. Het komt in grotere verhoudingen voor in samengestelde plantenvoeding bedoeld voor groene planten, het versterken van de groeifase en bij meststoffen voor gazon en siergrassen.
Producten om hoeveelheid stikstof te veranderen
pH veranderende eigenschappen stikstof
Gebruik je nitraatstikstof dan zorgt de verwerking hiervan door de wortels van de plant in een pH-verhoging van het wortelmilieu. Gebruik je ammonium dan zorgt dit voor een pH-verlaging. Zodoende kan dus via bemesting de pH in het wortelmilieu worden veranderd. Handig, als dat je bedoeling was, en goed om te weten, als je dat niet van plan was. De pH-waarde heeft namelijk effect op de opname mogelijkheden van voedingsstoffen voor jouw plant.
