
Snoeien in de herfst
Begin je met snoeien? Dan gaat alles weer bloeien! Je kan er niet om heen, bomen snoeien, heggen snoeien en zelfs je planten kun je snoeien. Maar hoe werkt dat nu eigenlijk? En wat is snoeien precies? Bij elke plant, boom en bloem is snoeien anders. Je kan niet zomaar de takken afknippen.
Wij raden aan om meerdere malen per jaar je planten, struiken en bomen te snoeien. Wanneer je moet snoeien hangt onder andere af van het soort plant en wat je wilt bereiken. In dit artikel lees je meer over snoeien in de herfst, de juiste gereedschappen en delen we tips!
Wat is snoeien?
Je hebt er vast wel al eens van gehoord, het is weer tijd om te snoeien. Maar wat is snoeien nu eigenlijk? Wij zullen het je haarfijn uitleggen ;). Snoeien betekend letterlijk het verwijderen van delen van planten. Je knipt bijvoorbeeld een takje af, of snijdt bladeren er af.
Waarom moet ik mijn planten snoeien?
Snoeien kan op verschillende momenten in het jaar en heeft ook verschillende voordelen. Voordat je begint met snoeien is het belangrijk om te kijken of jouw plant, boom of struik specifieke eisen stelt aan het snoeien en wat de beste manier is om dit te doen. Hieronder een lijstje met redenen om de planten in je tuin te snoeien:
- De struik of plant in een mooi model snoeien;
- Voorkomen dat de plant gaat overwoekeren;
- Betere bloei;
- Betere oogst van fruitbomen.
Wat moet ik snoeien in de herfst?
Er zijn nog best veel planten, struiken en bomen die begin herfst of zelfs nog in de winter een snoeibeurt nodig hebben. Enkele voorbeelden hiervan zijn rozenstruiken, lavendelstruiken, leilinde, druivenstruiken, fruitbomen en bomen zoals de walnootboom, esdoorn, berk en kastanjeboom. De beste periode hiervoor is vanaf de eerste bladval tot december. In september kun je deze bomen ook gerust snoeien, maar is het lastiger te zien wat je weghaalt omdat de bladeren nog aan de boom zitten.
Het is wel aan te raden vóórdat je aan het snoeien begint even uit te zoeken wat voor plant je precies hebt, zodat je zeker weet of deze wel of niet gesnoeid moet worden in de herfst. In onze snoeikalender hebben wij de snoeiwerkzaamheden al voor je op een rijtje gezet.
Bomen snoeien
Welke boom mag je wel snoeien? En op welke manier? Er zijn talloze bomen, wij begrijpen dat het lastig is om de boom die jij in je tuin hebt staan te snoeien. Daarom leggen we je graag uit welke boom je wanneer mag snoeien, zodat bomen snoeien voor jou appeltje eitje wordt!
Wanneer snoei je welke boom?
De beste tijd om je bomen te snoeien is de winter. Omdat bomen nu een soort van winterslaap houden. Maar dit geldt niet voor alle boomsoorten. Heb je een knotboom in je tuin staan? Dan kun je deze het beste snoeien in de periode tussen november en februari. Wat is een knotboom? Een eik, els en een populier zijn knotbomen.
Geen knotboom maar wel een leiboom in je tuin? Zoals de haagbeuk, de plataan, de linde of de kastanje? Snoei ze dan tussen november en maart. Dit geld ook voor de overheerlijke fruitbomen!

Snoei deze struiken en bomen niet in de herfst
Voor een aantal struiken en bomen is een snoeibeurt in de herfst niet fijn. Met de winter in aantocht stagneert de groei. Hierdoor groeien open snoeiwonden minder of niet dicht. Voor de bovengenoemde bomen is dit geen probleem, maar er zijn uitzonderingen. Een paar belangrijke soorten die beter niet gesnoeid worden in de herfst zijn de bolcatalpa of trompetboom, bolacacia, vlinderstruiken en hortensia’s. De twijgen van deze bomen hebben een holle structuur die door vorst makkelijk aangetast wordt. Snoei deze soorten daarom altijd aan het einde van de winter (maart/april).
Een andere groep planten die we doorgaans met rust laten in het najaar zijn vroegbloeiende heesters zoals de Forsythia, Exochorda, Fothergilla, Hamamelis, diverse soorten spiraea, Camillia, Viburnum en de sering.
Voor veel niet genoemde planten geldt dat je ze jaarrond kunt snoeien. Het najaar is dan zeker een goede periode. Gebruik bij het snoeien altijd scherp gereedschap zodat de snoeiwonden minimaal zijn en sneller herstellen. Door te snoeien kun je bomen en struiken vorm geven en ze onder controle houden. Probeer het en maak met een paar uur werk een geweldig verschil voor je tuin, zowel nu als volgend jaar!
ABC bomen snoeien
Je kent het wel toch? De ABC bomen, wanneer mogen deze bomen gesnoeid worden? Nou, juist NIET in de winter. Voor degene die nu denken hmm ABC bomen wat was het ook al weer: de esdoorn, berk en haagbeuk. Deze mogen niet in de winter gesnoeid worden omdat ze anders kunnen gaan bloeden. Dit wil zeggen dat er veel sap uit de snoeiwonden van de bomen komt. Wanneer mogen de ABC bomen wel gesnoeid? Wanneer ze volledig in het blad staan. Dit is in de periode van juni tot en met oktober.
Wat gebeurd er als een boom gaat bloeden?
Je hebt er misschien wel al eens van gehoord. De boom gaat bloeden. Maar wat betekend dit precies? En wanneer gaat een boom bloeden. We leggen het je graag uit!
Bloeden bij een boom betekend dat het openbarst en er sap uit de wonden komt. Sommige boomsoorten zijn gevoeliger voor bloeden dan andere. De kans op bloeden wordt veroorzaakt op het ogenblik van herfstverkleuring en blijft aanhouden tot de boom volledig in blad staat.
Bomen die gevoelig zijn voor bloeden zijn: de esdoorn, de berk, de notelaar en de populier.

Vergeet niet om snoeigereedschap na gebruik schoon te maken door het af te vegen met ontsmettingsalcohol hiermee kun je verspreiding van plantziektes voorkomen.
Waarom juist in de herfst?
Planten bereiden zich in de herfst voor op de winter. Ze laten daarvoor hun blad afvallen of maken speciale antivries stoffen aan zodat de bladeren of naalden niet bevriezen. Bomen kunnen overleven zonder gesnoeid te worden, maar goed snoeien zorgt ervoor dat ze beter groeien en meer bloemen en fruit produceren.
Bij sommige planten, bomen en struiken komt de sapstroom al vroeg op gang. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een druivenstruik of kastanjeboom. Omdat in de winterperiode de temperaturen nog wel eens uiteenlopen is het verstandig om deze te snoeien vóórdat het weer warm wordt. Wanneer deze soorten gesnoeid worden terwijl de temperatuur al te hoog is zullen de snoeiwonden gaan bloeden. In de herfst nemen de sapstromen af. Bij een aantal bomen zijn deze in het voorjaar zo sterk dat de bomen gaan ‘bloeden’ na een flinke snoeibeurt. Door het bloeden verliest de boom veel kracht en nog belangrijker; de wonden genezen niet waardoor schimmels en bacteriën de boom snel kunnen aftasten. Vanaf de nazomer (augustus) nemen de sapstromen sterk af.
Je kunt eventueel een wondzalf kopen voor planten en bomen om dit te herstellen.
Laat afgestorven plantenmateriaal liggen
Veel planten verdorren en sterven bovengronds af tijdens de herfst. Het afgestorven plantmateriaal zorgt voor een deken op de grond waardoor de vorst minder kans heeft het wortelgestel van deze planten aan te tasten. Bovendien is het een schuilplaats voor veel nuttige dieren en insecten. En wie wil nu niet dat een schattig egeltje zijn huisje in je tuin bouwt?! Het afgevallen blad zelf zorgt ook voor bescherming voor de planten op de grond. We adviseren dan ook om afgevallen bladeren zoveel mogelijk te laten liggen, behalve op gazons.
Voorheen werd het verdorde plantmateriaal vaak weggehaald zodat de tuin ‘opgeschoond’ de winter in kon. Gelukkig zien tegenwoordig steeds meer mensen in dat ook de dorre plantdelen een functie hebben en daarnaast nog een schoonheid kunnen bezitten die bij het juiste weertype (rijp, sneeuw) voor een prachtige uitstraling zorgen.

Het juiste gereedschap
Zorg ervoor dat je wanneer je je tuin gaat snoeien, het juiste gereedschap hebt. Dit betekent dat je verschillende snoeischaren, werkkleding en ander gereedschap bij de hand moet hebben. Een boom moet namelijk met ander gereedschap gesnoeid worden dan bijvoorbeeld een struik.
Scharen en zagen
Zorg allereerst dat je snoeischaren hebt. Snoeischaren zijn er in verschillende groottes en diktes. Zorg dat je verschillende maten in huis hebt, zodat je verschillende groottes takken weg kan knippen. Er bestaan snoeischaren van verschillende materialen. Voor een kwalitatief goede schaar kies je bijvoorbeeld voor metaal. Deze zijn duurzaam en gaan dus langer mee. Scharen zijn het beste gereedschap voor het snoeien van dode bloemen.
Zorg ook voor een aantal takkenscharen (snoeischaar met lange steel), met messen die in staat zijn om takken tot wel 3 centimeter dik door te snijden. Deze komen goed van pas bij veel klussen.
Als je grotere bomen hebt, heb je mogelijk een zaag nodig. Je kan een normale zaag gebruiken, maar er zijn ook speciale boomzagen die speciaal ontworpen zijn om met boomsap om te gaan.
Tuinhandschoenen
Ook goede handschoenen mogen niet ontbreken. Voorkom blaren en krassen op je handen door tuinhandschoenen aan te schaffen. Zo kun je met extra comfort in je tuin werken!
Tuinafval
Niet iedereen staat te springen om na het snoeien de tuin vol te hebben met het snoeiafval. Met name het grote snoeiafval is voor veel mensen de belangrijkste doorn in het oog. Heb jij na het snoeien groot snoeiafval? Overweeg dan om het te laten hakselen. Dit kun je gemakkelijk zelf doen met een hakselaar.
In de herfst vallen de bladeren en sterven plantendelen af. Zoals we al eerder in dit artikel hebben aangegeven is het beter om afgestorven bladeren te laten liggen, behalve op gazons. Zijn de meeste bladeren toch op je gazon gevallen? Verzamel de bladeren dan gemakkelijk en snel met een bladblazer. Natuurlijk kun je de bladeren ook verzamelen met een hark of bezem.
Wanneer je tijdens de najaarsbeurt al dit organisch materiaal weghaalt, verdwijnen veel waardevolle voedingsstoffen uit jouw tuin, waardoor het bodemleven verschraalt. Je kunt er dus voor kiezen om deze bladeren naar gedeeltes van je tuin te blazen waar geen gazon is of je verzameld ze in een vuilniszak. Met de Easy Fill zak vulhulp maak je van een standaard vuilniszak een tijdelijke afvalcontainer die zelfstandig rechtop en open blijft staan. Dit is onze favoriete hulp bij het opruimen van de tuin! Maak de vuilniszak vervolgens leeg in een compostbak. Met de compost kun je de voedingsstoffen die samen met het tuinafval uit jouw tuin verdwijnen weer terug brengen!
Tips voor snoeien in de herfst
Wanneer de herfst begint en de bladeren van de bomen vallen, gaan veel mensen lekker aan de slag in de tuin. Tuinonderhoud zoals snoeien hoort daar ook vaak bij! De maand oktober is hier erg geschikt voor, want de meeste planten zijn dan uitgebloeid of gaan richting het einde van het bloeiseizoen. Hier volgen enkele tips om je planten succesvol te snoeien:
- Niet snoeien bij vorst;
- Gebruik goed gereedschap zodat je je plant niet beschadigd;
- Het is belangrijk om je snoeigereedschap scherp te houden. Dit maakt het werk eenvoudiger en zo produceer je een schone snit;
- Kijk voor het snoeien welke takken je weg wilt hebben en welke niet, zodat je vorm kunt geven aan je struik, plant of boom;
- Half-vergaande bomen of struiken mogen erg kort gesnoeid worden, hier knappen zij vaak van op;
- Nooit recht maar altijd schuin takken snoeien;
- Vergeet de nazorg niet! Verbeter de bodemstructuur en ga verzuring van de grond tegen. Strooi de kalk gelijkmatig in je tuin. Je kunt dit handmatig doen of met een meststofstrooier. Vergeet ook niet te strooien met gedroogde mestkorrels, ook bekend als Koemestkorrels. Dit helpt om de structuur van de grond te verbeteren. De in de korrels aanwezige voeding komt geleidelijk vrij, waardoor de grond vruchtbaarder wordt.

Snoeikalender
Januari
Brrrrr kou, wat zou er nu toch gesnoeid mogen worden? Wij hebben het antwoord namelijk Blauweregen! Snoei Blauweregen tot op drie takken.
Februari
De vriendjes die je het heerlijkste fruit brengen mogen worden gesnoeid. Heel belangrijk dus! Kies je er voor om ze niet te snoeien? Dan krijg jij misschien volgend jaar geen overheerlijke appels meer. Niet vergeten dus!
Maart
In maart mag je de bloem van de liefde snoeien namelijk; rozen! Vanaf de eerste week van maart mag je rozen snoeien, maar alleen als het niet vriest en vijf millimeter boven een knop. De zomerbloeiers mag je snoeien na de bloei.
Lavendel mag je vanaf half maart tot begin april snoeien. Eens in de twee jaar in maart mag je Boltrompetboom oftewel de Catalpa snoeien. Winterjasmijn kun je ook na de bloei snoeien.
April
Winterharde vaste beplanting kun je in de maanden maart/april flink terug snoeien. Vanaf april beginnen de liguster en taxus ook weer te groeien, deze mogen ook nu gesnoeid worden. De volgende planten mogen ook gesnoeid worden: abelia, acacia, clematis, erica, forsythia, klimop, kornoelje, lavatera, sierkers en de sneeuwbal viburnum.
Mei
Heb je de groenblijvende hagen zoals de beukenhaag, hulst, buxus, liguster, taxus of de conifeer nog niet gesnoeid? Doe dit dan nu! Je kunt ook beginnen met de zomer snoei van de druif.
Juni
Voorbloeiers die uitgebloeid zijn kun je nu aanpakken. Zoals de kerria, rozemarijn, deutzia en de bruidsbloem. Verwijder direct de uitgebloeide bloemen van de rhododendrons, azalea’s en camelia’s.
Snoei op een bewolkte dag waarop de zon niet te fel schijnt, anders loop je het risico dat de toppen van de planten verbranden.
Juli en augustus
In de zomer hoef je niet veel te snoeien. Verwijder uitgebloeide bloemen uit planten zoals rozen, zodat de plant meer ruimte heeft om nieuwe knoppen aan te maken.
Na de kersen, pruimen, perzik en abrikoos oogst mogen de bomen gesnoeid worden. Je mag alle takken waar de vruchten op hebben gezeten tot aan de grond terugsnoeien.
ABC bomen snoei je uitsluitend in de zomermaanden.
September
Einde van de zomer! De meeste hagen zijn weer aan de beurt voor hun tweede snoeibeurt. Daarnaast kun je notenbomen zoals de walnoot en de hazelaar het beste in de nazomer snoeien. Blijf de uitgebloeide bloemen wegknippen. Blijft het toch nog een beetje lekker weer? Dan blijven sommige planten nog een tijdje door bloeien!
Oktober
De meeste bomen mogen in de wintermaanden gesnoeid worden. Behalve de zogenoemde ABC bomen! Dit zijn de esdoorn, berk en haagbeuk, deze bomen gaan bloeden wanner je ze in deze periode snoeit. ABC bomen kun je het beste snoeien aan het einde van de zomer of de vroege herfst.
November/december
Heb je de bomen niet gesnoeid? Doe dit dan nu! Ze zijn in de winter in rust en kunnen een snoeibeurt dan goed verdragen. Doe dit alleen in een periode zonder vorst.
Knotbomen zoals de wilg, eik, els en populier kun je snoeien van november tot februari. Je mag de bomen eens in de paar jaar snoeien.
Leibomen kunnen van november tot en met maart gesnoeid worden en voor de meeste leibomen is dit een jaarlijks terugkerende klus.
Fruitbomen en pitvruchtbomen zoals bijvoorbeeld de appelboom en perenboom kun je vanaf november tot en met maart snoeien, dus als je dat nog niet hebt gedaan aan het begin van het jaar kun je dit nu doen.