Alles over plantenluizen

Wat zijn plantenluizen?

Kleine kans dat je fan bent van deze kleine beestjes. Plantenluizen zijn zeer kleine insecten van 2 tot ongeveer 5 mm lang. Enkele luizen kunnen een lengte bereiken van 10 mm, maar komen weinig voor. Je moet vaak goed zoeken om de diertjes in een vroeg stadium te ontdekken. En liever ben je er vroeg bij want de beestjes voeden zich met planten door voedingstoffen uit de plant te zuigen met hun zuigsnoet. Niet bepaald een pretje.

De plantenluizen werden eerst samen met de cicaden tot de orde Homoptera gerekend. Nu hebben plantenluizen een aparte orde gekregen genaamd Sternorryhncha. Sternerorryhncha behoort tot de onder orde van insecten uit de orde van de halfvleugeligen. Leuk om te weten, maar waarschijnlijk denk je nu: hoe kom ik er weer vanaf? Dat kan per luis verschillen, dus we vertellen je toch nog even wat meer over de verschillende soorten:

Soorten luizen

Je hebt gelezen dat plantenluizen tot de orde Sternorryhncha behoren. Deze orde is onderverdeeld in vier onder ordes:

de witte vliegachtigen (Aleyrodina)
de bladluisachtigen (Aphidina)
de bladvloachtigen (Psyllina)
de schildluisachtigen
de dopluisachtigen
de wolluizen (Coccina)

De algemene uiterlijke kenmerken van plantenluizen

Hoe herken je plantenluizen? Het is vrij simpel. Er zijn verschillende soorten plantenluizen, bij gevleugelde luizen rusten de vleugels over het achterlijf waardoor deze groter lijken. Daarnaast zijn de plantenluizen te herkennen aan de zuigsnuit, die ze gebruiken om zich te voeden. Sommige exemplaren van de plantenluizen hebben voelsprieten. Deze voelsprieten zijn meestal lang, draadvormig en bestaan uit drie segmenten. Bij de bladvloachtigen (onderorde Psyllina) lijken op stofluizen maar onderscheiden zich hiervan door hun zuigsnuit. De witte vliegachtigen (onderorde Aleydrona) lijken met hun opgevouwen vleugels op motjes maar zijn te onderscheiden door de witte, wasachtige afscheiding op de vleugels. De bladluisachtigen (onderode Aphidina) bestaan met en zonder vleugels. Daarnaast zijn ze te herkennen aan de staaf-, knop of knotsvormige hoorntjes. De mannetjes van de schildluisachtigen (onderorde Coccina) zijn gevleugeld terwijl de vrouwtjes altijd ongevleugeld zijn. De schildluizen (Diaspididae) zijn heel goed gecamoufleerd waardoor je ze nauwelijks ziet, maar schijn bedriegt want ze leven met wel duizenden op slechts een boom.

Het voedsel van plantenluizen

De plantenluizen hebben maar een doel: zich voeden met de voedingsstoffen uit de plant. De plantenluizen moeten heel veel plantensappen opnemen om voldoende eiwitten binnen te krijgen. Daarom hebben ze er een dagtaak aan om zichzelf te voeden.

Schade aan de plant

Plantluizen kunnen virussen overdragen. Dit is dan ook het meeste schadelijk voor de plant. De plantluis bijt zijn weg naar de aderen van de plant. De plantluis is op zoek naar de voedingsstoffen die in deze aderen zitten. Het werkt zoals een wond; liggen de aderen open dan is het infectiegevaar groter. De plantluis zorgt namelijk niet direct voor het afsterven van de plant. Maar het beestje laat honingdauw achter op de bladeren waardoor er schimmels groeien die je plant afzwakken. Wordt er niks aan de luizenplaag gedaan? Dan kan de plant uiteindelijk wel sterven aan gebrek aan voeding. Dit herken je aan gele afstervende bladeren.

Een plantluis kan binnen enkele seconden tientallen virussen overbrengen van een zieke plant naar een gezonde plant. Het is dus erg belangrijk dat wanneer je een geïnfecteerde of zieke plant constateert je elke plant in de buurt van deze plant verplaatst. Vooral de gevleugelde plantluis varianten kan het makkelijkst de virussen overbrengen.

In extreme gevallen ontstaat er bladverlies en draaien de bladeren zich. Plantluizen brengen giftige stoffen in de plant waardoor de ontwikkeling van de plant systematisch verandert. De honingdauw die de plantluizen achter laten is de ideale voedingsbodem voor schimmels.

“Plantluizen komen sneller voor op planten die minder sterk zijn en een mindere weerstand hebben. Zorg ervoor dat planten vitaal zijn en voed ze regelmatig met plantenvoeding.”

Waar kom je plantenluizen tegen?

Droge lucht en planten die op de tocht staan trekken plantluizen aan. Let dus goed op wat voor plek planten staan zodat je plantluizen kunt voorkomen. Daarnaast komen plantluizen sneller voor op planten die minder sterk zijn en een mindere weerstand hebben. Zorg ervoor dat planten vitaal zijn en voed ze regelmatig met plantenvoeding. Hierdoor hebben de plantluizen minder interesse in jouw planten en heb je minder kans op een plaag! Klinkt vrij simpel toch? Ja! Maar wij weten ook dat dit helaas niet zo simpel is daarom helpen we je in deze blog graag verder! :)

Hoe herken je plantluis?

Een plantluizen plaag op je plant herken je aan de volgende kenmerken:

Verminderde groei;
Gevlekte bladeren;
Gekrulde bladeren;
De bladeren verkleuren;
Verwelking van de bloem of het blad;
De bladeren vervormen.

Bladluizen

Een veelvoorkomende plaag bij planten is de welbekende: bladluis. Vervelend? Zeker vervelend maar geef het niet te snel op want bladluizen zijn namelijk heel goed te bestrijden. Met het blote oog zijn bladluizen relatief goed te zien. Bladluis aangetroffen op je plant? Je hoeft niet meteen te denken: “Shit! Het is een verloren zaak”, want er is heel veel kans dat je plant nog jaren mee kan.

Wat zijn bladluizen precies?

Bladluizen zijn een grote familie van insecten met 4.000 soorten plant-specifieke parasieten. De kleine, plantetende insecten zijn vaak slechts 5 mm groot. Je vindt bladluizen in heel veel verschillende kleuren; je hebt ze in groen, wit, zwart, geel, rood en zelfs in het paars. In West-Europa komen enkele honderden soorten voor waarvan er slechts enkele schadelijk zijn voor gewassen. De meeste soorten bevatten zowel gevleugelde als ongevleugelde bladluizen.

De eerste generatie bladluis die na de winter uitkomt is vleugelloos. Na een aantal generaties kan er gebrek aan ruimte zijn bij de waardplant. De bladluizen hebben niet genoeg plek op de plant waardoor er een generatie geboren wordt met vleugels. Deze vliegen dan door naar andere planten. De bladluizen die geboren worden uit wintereitjes zijn altijd vrouwtjes. Andere generaties vrouwtjes worden geboren in de lente en de zomer. De vrouwtjes leven 25 dagen en kunnen tot wel 80 nieuwe bladluizen voortbrengen. Iek!

De oorzaak van een bladluis plaag

De bladluis verplaatst zich naar een andere plant door te springen of te vliegen. Ze laten zich mee vervoeren door de wind of de tocht. Soms liften ze mee op de kleding van mensen, dat wist je niet hè ;). De bladluizen komen in principe van buitenaf, behalve wanneer een plant binnen al besmet is. Dit komt mede door de slechte verzorging van de planten.

Voorkomen van bladluis

Er zijn verschillende manieren om een bladluizen plaag te voorkomen of te minimaliseren. Maar dit blijft lastig aangezien de luizen onopgemerkt van buiten naar binnen worden meedragen. Zorg er als eerste voor dat planten die besmet zijn met de plaag uit de buurt van andere planten staan.

Tips voor het voorkomen van bladluis:

Verwijder onkruid, onkruid kan dienen als een reservoir voor eitjes en volwassen bladluizen.
Gebruik insectennetten om gewassen af te dekken.
Vermijd het overmatig gebruikt van stikstofhoudende meststoffen.
Verwijder gewasresten.
Plaats banker planten, deze plantsoorten dienen als reservoir voor natuurlijke vijanden van de bladluis.
Bespuit de planten regelmatig met Cannacure of Ecostyle spray tegen bladluis.

Bestrijding van bladluis

En nu een van de belangrijkste stukken: de bestrijding van bladluis. Je kunt ervoor kiezen om chemische middelen te gebruiken bij de bestrijding van bladluis. Maar er zijn ook andere methodes die hierbij helpen. Onderstaande stappen helpen je de bladluis te bestrijden:

Knip geïnfecteerde bladeren af.
Spuit de planten af met een krachtige straal water.
Vul de plantenspuit met koud water (voeg voor nog beter resultaat afwasmiddel) toe en richt deze op de bladluizen.
Herhaal dit een paar dagen achter elkaar om de hele plaag te verwijderen.

Wist je dat bladluizen natuurlijke vijanden hebben? Deze kunnen ook helpen om de bladluizen te bestrijden. Lieveheersbeestjes en gaasvliegen zijn vijanden van bladluizen. Deze beestjes verjagen als het waar de bladluizen. Daarnaast kun je ervoor kiezen om bladluizen te bestrijden met onderstaande producten.