We use cookies and similar techniques so we can help you better and in a more personal way. With cookies, we and third parties track your internet behavior on our website. This way, we'll show you advertisements based on your interests, and you'll be able to share information via social media. If you continue using our website, we'll assume you're OK with that. Want to know more? View our cookie page

Alles over de bodem


 

Wat is een bodem?

In deze blog definiëren we bodem als: Een groeimedium. Alle soorten ondergronden waarop je planten kan houden. En dat zijn er aardig wat! We kunnen ons voorstellen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Welk type bodem je nodig hebt is afhankelijk van het type plant wat je er wilt laten groeien.

Waar moet je op letten bij het kiezen of verbeteren van de bodem?

Zoals hierboven uitgelegd is het niet echt een kwestie van kiezen. De keuze hangt samen met de behoeftes van de plant die je erin wilt planten. Je doet hiervoor bodemonderzoek. Gelukkig is dit in de kern heel simpel.

Je moet je dan een paar dingen afvragen m.b.t. de bodem en de behoeftes van je plantje:

  • Hoe voedingsrijk is de bodem? – ‘Heeft je plantje speciale voedingsstoffen nodig?’, ‘Vindt hij deze voedingsstoffen voldoende in dit type grond?’
  • Hoe vochtig is de bodem? – ‘Houdt de bodem veel water vast?’ en ‘Heeft je plant een natte grond nodig of mag de grond best een beetje droog zijn?'.
  • Hoe zuur is de bodem? – Wat is de pH waarde waarbij jouw plantje het beste groeit?
  • Hoe vast is de bodem (bodemdichtheid/ structuur/ textuur)? – ‘Kunnen de wortels makkelijk door de bodem heen kruipen?’, ‘Wat voor soort wortels heeft mijn plant eigenlijk?’
 

“In het kort: De juiste bodem draait om de juiste structuur, vochtigheid, voeding en zuurtegraad.”

 

Welke verschillende soorten bodems zijn er?

De verschillen tussen bodems worden gecreëerd door verschillen in de bovenstaande eigenschappen. Met voldoende kennis over deze bodemeigenschappen kan je in theorie je volledig eigen bodem variant creëren. Simpelweg door het samenvoegen van verschillende soorten grond.

Type bodem gronden

bodemonderzoek met je handen in de aarde

Hoe kom je erachter wat voor type bodem je hebt?

Om te ontdekken welke soort bodem jij hebt moet je op bodemonderzoek uit. Een deel daarvan kan je online proberen te ontdekken. Voor het echte speurwerk mag je met je handen in de aarde. (Of klei, of turf, of.. je snapt het idee ;) ).

Bodemonderzoek online

Op deze website vind je de bodemkaart van Nederland. Door op Google Maps je eigen huis op te zoeken en deze kaart te vergelijken met de bodemkaart (1:50.000) kan je zien welke grondsoort overwegend in jouw woonplaats voorkomt. Zoals je misschien weet is ons bedrijf gevestigd in Susteren. Susteren ligt in het midden van Limburg en dat deel staat bekend om zijn Leem grond. Ook wel löss genoemd.

Bodemonderzoek in de tuin: welk soort bodem heb ik?

Ben je meer een aanpakker dan kan je ook het volgende testje in je eigen tuin uitvoeren.

  1. Pak een glas en vul dit voor 1/3de met aarde.
  2. Vul het glas aan met water en zorg voor een dekseltje of houd je hand er stevig op.
  3. Schud de aarde en het water goed door elkaar.
  4. Laat het glas een minuut of 10 rusten.
  5. Bekijk hoe de ‘lagen’ van jouw grond zich hebben ontwikkeld.

Het testje in het kort:

  • Zware deeltjes, gesteente-achtige, zakken naar de bodem.
  • Halfzware deeltjes vormen een 2de laag hierboven.
  • Water blijft daar weer bovenop liggen
  • Lichte delen, vaak organisch materiaal zoals o.a. takjes en dierenresten, drijven.
Meten is weten bij verschillende soorten bodems

De bodem: meten is weten

Dankzij bovenstaand bodemonderzoek kan je nu globaal iets zeggen over je bodem en de eigenschappen daarvan. Echter, om het exact te weten moet je meten. Daar hebben we gelukkig wat tips en middelen voor.

Hoe voedingsrijk is mijn bodem?

Als je aan een voedingsrijke bodem denkt dan hoor je wellicht de stem van David Attenborough in je hoofd en hoe hij in zijn documentaire Planet Earth vertelt over een natuurlijk habitat met meters hoge bomen en weelderige plantengroei in de Amazone. Maar ook de grond in jouw eigen tuin heeft een bepaalde mate van voedingsrijkheid. Deze voedingsrijkheid meten kan vrij eenvoudig. Ook de samenstelling van voedingsstoffen is iets moeilijker, maar niet onmogelijk. Wil je de voedingsrijkheid meten dan kom je de meetapparatuur onder andere tegen onder de naam EC-meter of Fertometer of kan je gebruikmaken van verschillende test-kits.

De NPK waarde meten

Om de NPK waarde in je grond te meten hebben we verschillende hulpmiddelen:

  1. Met de GARLAND bodem NPK en pH test kit kan je wel 60 testjes uitvoeren. In de handleiding vind je de legenda die je globaal kan vertellen hoe het zit met de hoeveelheid N, P of K in je grond. Ook de pH kan worden gecontroleerd. De gebruiksaanwijzing benoemen we nog eens extra op onze productpagina.
  2. Met de MILWAUKEE MT6003 - Bodem NPK test Kit is het mogelijk om de concentratie van de drie elementen N, P, K van een bodemmonster te meten. In een tabel aan het einde van de gebruiksaanwijzing kun je de N, P, K behoeftes terugvinden van de meest voorkomende gewassen en planten.

EC meters voor beginners

Een EC-meter meet de concentratie van oplosbare zouten in een vloeistof. EC staat voor Electric Conductivity. Dit is de maat voor hoe goed een oplossing stroom geleidt. Hoe meer opgeloste zouten in een oplossing, hoe beter deze geleidt en dus hoe hoger de EC. Een EC meting is temperatuurafhankelijk; standaard wordt gemeten bij 25 °C.

Er bestaan verschillende soorten EC-meters zoals een meet pen en een EC vloeistofmeter. Hoewel EC dus voornamelijk in vloeistof gemeten wordt kan je de meet pen direct in de grond steken, je hebt dan direct een lokale meting.

EC meten in vloeistof

De EC-meters geschikt voor vloeistoffen werken zoals hierboven uitgelegd en min of meer hetzelfde. Ze verschillen van elkaar in:

  1. Vorm en materiaal
  2. Vaste of externe sensor
  3. Resolutie en opties zoals temperatuur
  4. Gebruiksgemak en range
  5. Daardoor logischerwijs ook van prijs

Sommige van deze meters kan je naast los ook in een set kopen samen met een pH meter. De sets verschillen vervolgens nog van elkaar door de toevoeging van extra’s zoals zakjes een fijn opbergkoffer, ijkvloeistof en/of schoonmaakbenodigdheden. Een van deze sets is de Milwaukee MI5166 Basic Set met de pH51 en C66 pocket tester.

Altijd een perfect geijkte EC meetstick

Wil je niet aan de slag met een geleidingssonde en IJkvloeistoffen dan hebben Milwaukee en BlueLab ook nog een ander type EC meter. Deze Milwaukee EC40 EC Meetstick (waterdicht, 42 CM) en Bluelab Truncheon Nutrient Meter steek je in het water en heeft een gegarandeerd juist geijkte uitkomst.

EC meten in de bodem voor beginners

Geen behoefte aan een zeer nauwkeurige meting van je voeding en vloeistof? Wil je gewoon graag de meter in de grond steken en klaar? Daar hebben we gelukkig ook iets voor, namelijk de Fertometer Bodem Voedingsmeter.

Deze meter werkt met een eenvoudig 3-kleuren systeem. Rood: niet bijmesten, ruim voldoende voedingsstoffen aanwezig. Groen: Ook niet bijmesten, voedingsstoffen-niveau is goed. Geel: tijd om bij te mesten.

EC meten voor gevorderden

Een uitgebreidere Milwaukee EC pocket meter is de Milwaukee MW804 Combo Tester (pH / EC / TDS / TEMP). In de non-pocket variant heeft Milwaukee nog een combo meter: De Milwaukee MW802 pH/EC/TDS Combi Meter. Deze is groter van formaat, heeft een duidelijk, 2-regelig scherm en een verwisselbare sonde. En zo zijn er nog een aantal EC-meters voor professioneel gebruik in ons assortiment. Met deze uitgebreide varianten kan je je voedingstoevoeging bijhouden, bijsturen en zelfs automatiseren.

EC meten in de bodem voor gevorderden

Wil je nu ook graag je EC meting in de bodem afnemen, maar heb je wél behoefte aan die nauwkeurige meting dan is de BlueLab Pulse Multimedia EC / Vochtigheid / Temperatuur meter een geschikte oplossing. Nauwkeurigheid gecombineerd met gebruiksgemak; dat zien we het liefste.

EC-meters onderhouden

De sensoren die de geleiding doorgeven zijn erg gevoelig voor vuil en andere zaken die er niet op thuishoren. Het onderhoud en schoonhouden van deze meters is daarom erg belangrijk. Anders krijg je verkeerde metingen. Of nog erger: kan je na niet al te lange tijd je investering alweer kwijt zijn.

Voor het onderhoud hebben we verschillende producten. De Milwaukee pH en EC meter servicekit en de BlueLab pH en EC onderhoudskit zijn de meest complete sets in ons assortiment. We hebben van BlueLab ook de BlueLab EC Electrode Onderhoudskit om enkel de EC Electrode schoon te maken.

Klik hier voor meer informatie over het onderhouden van je EC of pH-meter.

 

“De oude wijsheid ‘zoals men zaait zo zal men oogsten’, gaat ook hier op. Verzorg jij jouw bodem goed, dan zal die bodem ook goed zijn voor jouw plantjes.”

 

De vochtigheid van de bodem meten

Zonder water geen leven. Dat jouw bodem voldoende vochtig is, is dus belangrijk voor jouw plantjes. De juiste vochtigheidsgraad is dus van belang in jouw bodem. Om zonder apparatuur de vochtigheid van je bodem te meten kan je: een grondmonster nemen. De inhoud van deze grond wegen. En vervolgens de grond laten drogen. Dankzij een voor- en nameting kan je dan berekenen hoeveel vocht er uit de grond is weggetrokken. Met andere woorden: berekenen hoe vochtig de grond was. Is je dat te arbeidsintensief? Daar zijn gelukkig verschillende meters voor. Van een relatief eenvoudig model vochtigheidsmeter, tot modellen die naast de vochtigheidsgraad ook de elektrische geleidbaarheid van het bodemvocht, de temperatuur en/of het waterpotentiaal meten.

Vochtigheidsgraad meters voor beginners

Temperatuur en vochtigheidsgraad meten voor gevorderden

Ben je opzoek naar een nóg nauwkeurigere meting dan hebben we voor de gevorderde vochtigheidsonderzoeker de Bluelab Pulse Multimediameter. Deze meter heeft zoals je hierboven hebt kunnen lezen naast een vochtigheidsmeter ook een EC en temperatuur meter. En als klapper op de vuurpijl lees je de resultaten van dit model af in de Pulse App. Voor als je je metingen echt naar een hoger niveau wil tillen.

Automatisch bewateren

Zijn ook bovenstaande artikelen te arbeidsintensief? Dan kan je het meten en bewateren ook volledig automatiseren. Handig, als je er professioneel mee aan de slag wil of als je van erg lange vakanties houdt. GARDENA heeft hiervoor bijvoorbeeld de GARDENA Bodemvochtigheidssensor die samenwerkt met de verscheidene GARDENA besproeiingscomputers.

De zuurtegraad meten

De zuurtegraad van je bodem, of in vaktaal de pH, is zeer belangrijk. De pH heeft namelijk invloed op de werking van verschillende transportprocessen. Met transport bedoelen we hier het opnemen van (voedings)stoffen door planten. Bij een verkeerde pH waarde kan het plantje slecht functioneren. Het meten en daarna bijsturen van de pH mag dan ook niet vergeten worden. Wil je de zuurtegraad meten dan kom je de meetapparatuur onder andere tegen onder de naam pH-meter

pH-meters voor beginners

Voor een nauwkeurige meting van de pH meet je deze het best in de vloeistof die je de plant geeft. Deze meting werkt net even anders dan de eerder beschreven EC meter. De pH-meter meet namelijk niet geleiding, maar spanning.

pH meten in vloeistof

Om de pH in vloeistof te meten hebben we verschillende modellen pH-meters. Net als de EC meters verschillen ze van elkaar in vorm en materiaal, nauwkeurigheid, gebruiksgemak en range, en wederom van prijs.

pH meten in de aarde voor beginners

Heb je geen behoefte aan het bijhouden van de pH per voedingsmoment, dan ben je mogelijk meer geholpen met de volgende test-kits. Met deze producten voel je je weer even alsof je in de scheikunde les staat. Je neemt een bodem sample en volgt de instructies van het product. Doe je dit goed dan kan je aflezen in welke pH range jouw bodem zich bevindt. Let er op dat deze producten vaak met een schaal op basis van kleur werken en je hier niet altijd een hard getal aan kan hangen.

Ook hebben we in de reeks voor beginners nog een Trinatech Trimeter die de pH en Vochtigheid meet. Deze is geschikt voor zowel cocos en aarde.

pH meten in de aarde voor gevorderden

Wil je nu ook graag je pH meting in de bodem afnemen, maar heb je wél behoefte aan die nauwkeurige meting. Of wil je graag snel resultaat en de meter direct in de bodem kunnen steken? Dan hebben we de volgende producten om daarbij te helpen:

pH meten voor gevorderden

Ben je opzoek naar een professionele pH meting in vloeistof dan hebben we verschillende producten die samen gebruikt kunnen worden en net als bij de EC meters zelfs volledig geautomatiseerd kunnen worden. We raden de volgende artikelen aan.

Deze uitgebreide meters kan je aansluiten op dosering- en automatiseringssystemen. Zo kan je de voedingsstoffen niet alleen nauwkeurig aanvoeren, maar ook de beschikbaarheid verbeteren door gelijktijdig de zuurgraad van de bodem te optimaliseren.

De pH van voedsel meten

Nog een laatste variant waar we je over willen vertellen is de Milwaukee MW102-F. Deze draagbare pH en Temperatuur meter (kit) is speciaal gemaakt voor het meten van de pH van voedsel. Dus heb je je altijd afgevraagd hoe zuur een citroen nu echt is? Succes!

pH-meters onderhouden

De elektrode die verantwoordelijk is voor het meten van de spanning in de pH meter is net als bij de EC meter een gevoelig onderdeel van het product. Een goed onderhoud van je pH meter zorgt voor een juiste meting en verlengt de levensduur van je product.

Voor het onderhoud van de pH-meters hebben we verschillende producten. De Milwaukee pH en EC meter servicekit en de BlueLab pH en EC onderhoudskit zijn de meest complete sets in ons assortiment. We hebben van BlueLab ook de BlueLab pH Electrode Onderhoudskit om enkel de pH Electrode schoon te maken.

Klik hier voor informatie over het onderhouden van je EC of pH-meter.

De bodemdichtheid meten

Je denkt mogelijk niet direct aan de bodemdichtheid als je aan het verbeteren van de bodem denkt. Maar toch is dit een belangrijk onderdeel. De bodemdichtheid speelt namelijk een rol bij de waterhuishouding in de bodem en de mate waarin een plant goed kan wortelen. Wil je de bodemdichtheid meten dan kom je de meters tegen onder de naam: Penetrometer. Dit is een systeem dat voornamelijk wordt gebruikt door bedrijven en niet eenvoudig verkrijgbaar is voor particulieren.

Hoe kan ik de bodemdichtheid dan wel weten?

Hoe kan je er dan wel achter komen hoe vast of los jouw bodem is? Hiervoor verwijzen we je weer even terug naar de informatie over de verschillende type bodems. En vragen we je om je zintuigen aan het werk te zetten.

In het kort: Bodems met kleine deeltjes laten minder ruimte over om water en lucht vast te houden. Bodem soorten met grove deeltjes daarentegen doen dat beter. Wederom afhankelijk van de behoefte van je plant. Weten hoe vast of los een bodem is? Dat kan je voelen!

Klei heeft veel kleine aan elkaar plakkende deeltjes en heeft wat hulp nodig om een goede voedingsbodem te worden voor je planten. Hier komen wortels en water namelijk slecht doorheen.

Zand heeft ook kleine deeltjes, maar veel lichter. Het heeft een minder ‘plakkende’ werking dan klei. Wat ervoor zorgt dat het water en wortels makkelijker doorlaat.

Potgrond is in de meeste gevallen een samenstelling van verschillende grondsoorten met een optimale opbouw voor jouw kamerplanten. Een juiste balans tussen vochtvasthoudendheid en lucht waar wortels makkelijk doorheen groeien.

Plantenvoeding

Welke bodembehoeftes heeft mijn plantje?

Je doet dit bodemonderzoek natuurlijk niet voor niets. Je hebt een plant die je zo goed mogelijk wil laten groeien. Er komen op All4Plants steeds meer blogs bij over de verschillende planten en hun behoeften, maar tot die tijd moeten we je nu nog even terug het internet opsturen om erachter te komen aan welke bodemeigenschappen jouw plantje behoefte heeft.

Meer weten over de behoefte aan vocht

Gebruik je de Blumat Tensio Meter dan heeft Blumat een handig hulpmiddel met betrekking tot de vochtbehoefte van jouw plant. Voor veel planten hebben zij uitgezocht welke druk de meest ideale is voor die specifieke plant.

‘Klik hier voor het Blumat vochtbehoeften overzicht’ – Duitstalig.

Behoefte aan voeding

Niet elke plant heeft dezelfde voedingsstoffen nodig. Plantenliefhebbers noemen zichzelf wel eens gekscherend plantmom (of dad;)) of plantparent. En zo heel gek is dat niet, want bij het goed verzorgen van je plantje komt zoals je nu gelezen hebt meer kijken dan dat ene scheutje water. Met de juiste informatie over de voedingsbehoefte van jouw plantje kan ook jij #1 plantparent worden.

Plantenvoeding

De bodem verbeteren

Je bent er nu achter welke eigenschappen jouw bodem kan hebben. Misschien heb je zelfs al opgezocht welke behoeftes jouw planten hebben. Komen de eigenschappen van jouw bodem niet overeen met de wensen van de door jouw gekozen plant, dan kan je op verschillende manieren aan de slag. Hier komt soms wat noeste arbeid en/of een behulpzaam productje bij kijken.

De bodem verbeteren met bemesting

De bodem verbeteren door te bemesten is niet al te arbeidsintensief. Met het juiste product en een strooiwagentje of handstrooier kan je eenvoudig grote oppervlakken gelijkmatig bemesten. Er zijn verschillende type voeding te vinden waarmee je de bodem kan verbeteren.

  1. Plantenvoeding voor in de tuin
    • voor Mediterrane planten
    • voor rozen
    • voor hortensia’s
  2. Voeding, zoals extra kalk, voor je gazon
  3. Compost

Bekijk ons assortiment ‘Bodem verbeteraars en bodembedekkers’ voor het volledig assortiment.

De bodem verbeteren met compost of door te mulchen

Compost en mulchen zijn milieubewuste keuzes om je tuin van wat extra voedingsstoffen te voorzien. Je recyclet het dode plantmateriaal en gebruikt dit om je nieuwe planten aan te laten sterken. Wanneer je mulcht laat je de (kleine) resten van afgeknipte of afgestorven planten op de grond liggen. Onkruid krijgt geen kans doordat zich een beschermend laagje vormt en doordat het bodemleven je mulchlaag gaan opeten, verbeter je de voeding én de bodemstructuur van je tuin. Dubbel winst. Alle te grote resten die in het voorjaar, na de herfst en winter, niet verteerd zijn, zijn een goed begin van je eerste composthoopje.

Let wel op wanneer je zelf compost maakt, niet alle plantenresten zijn geschikt voor de composthoop.

De bodem verbeteren door de pH te veranderen

Is jouw grond te zuur of juist te basisch? Hier vind je verschillende producten die je helpen om de pH te veranderen door toepassing in de watergift.

  1. Lemon kick; een biologische pH-regelaar die de pH in stappen verlaagt
  2. Canna pH- Organozuur; voor het aanzuren van voedingsoplossing als alternatief voor salpeter en fosforzuur.
  3. Plagron pH Plus; voor het verhogen van de pH
  4. Plagron Calcium Kick; een pH-regelaar en bodemverbeteraar van gecalcineerde algen

De bodem (structuur) verbeteren door te schoffelen

Zie je dat na een regenbui er poelen water in je tuin achterblijven, dan kan het water hier niet goed de grond in zakken. Om dit op te lossen kan je de textuur van de bodem verbeteren. De bodem verbeteren door te schoffelen of om te spitten is vrij letterlijk een oppervlakkige oplossing. Je maakt hiermee de bovenste laag van de aarde wat losser. Doordat er meer lucht tussen de aarde komt kan water beter de grond in zakken en wordt o.a. voeding beter verspreid. Ook is het voor sommige diertjes prettig: de aarde is dan makkelijker om doorheen te kruipen. Schoffelen is echter niet altijd de beste oplossing. Jonge plantjes die nog moeten opkomen kunnen hierdoor bijvoorbeeld het slachtoffer van worden. Wil je specifiek de bodem voor je gazon verbeteren? Dan heet het omspitten ‘verticuteren’. Je snijdt hierbij de bodem open, tussen je graszoden door. Je verwijdert hiermee de laag van maaiafval, afgevallen bladeren, mos en onkruid.

Aan de slag met je bodem!

Zo, nu dat je niet alleen weet hoe je voor een stapavond een goede bodem legt, maar ook voor jouw planten, willen we jou en je planten veel succes wensen! Heb jij nou mooie resultaten als gevolg van al deze kennis, deel jouw ervaringen en succesverhalen op onze Social kanalen. Wil je meer weten over jouw specifieke bodemsoort, over bodemleven of bijvoorbeeld over de capillaire werking van (grond)water? Hier vind je onze andere blogs waarin we je meer uitleg geven, zodat ook jij het beste uit al jouw groene vriendjes kan halen.